Gevallen voor het Vaderland. “Grenadiers Vooraan!”
Leeftijd:
Geboortedatum: 19 november 1918.
Geboorteplaats: Schoonhoven.
Ingelijfd bij: Korps Motor Dienst.
Adres: Havenstraat 16 te Schoonhoven.
Beroep: Reiziger.
Oorlogsonderdeel: Staf, 3 Bataljon, Regiment Grenadiers.
Rang: Dienstplichtig Soldaat.
Functie: Chauffeur.
Datum en locatie van sneuvelen: 10 mei 1940, Ypenburg-Molentocht (gewond)/Ziekenhuis Antoniushove-Voorburg (overleden).-locatie bij benadering ingetekend.
Wijze van sneuvelen: BRONZEN KRUIS; “Heeft zich door moedig optreden tegenover den vijand onderscheiden als chauffeur bij het brengen per auto van munitie in de stellingen op het vliegveld Ypenburg op 10 mei 1940; is daarbij gesneuveld”(K.B. no. 2 van 6 mei 1946, 1613).
Aard van de verwonding: Schot door de rechterborst. Is bij de Molentocht gewond geraakt. Tussen Ypenburg en Voorburg aan zijn bekomen krijgsverwondingen overleden. Een andere bron vermeld schot aan rechterhand maar dat lijkt niet waarschijnlijk. Eerst begraven op begraafplaats Roodelaan 34 te Voorburg.
Locatie laatste rustplaats: Oosterbegraafplaats te Voorburg. Op 11 mei 1940 begraven (eerst in grafnr. 11). Op 30 mei 1940 in grafmonument 02-1 herbegraven.
Overig: Zoon van Hendrikus van der Wouden en Teuntje van der Wal. Vader is varensgezel op een van de raderstoomboten van de Reederij op de Lek.
Luitenant-kolonel b.d. E.H. Brongers schrijft in zijn boek ‘De slag om de residentie’ onder meer:
De actie tegen de Johannahoeve kostte heel wat meer moeite. Herhaalde pogingen om de boerderij te nemen waren op niets uitgelopen. De meest krachtige actie was tijdens de aanval op Ypenburg ondernomen door een sectie grenadiers onder bevel van eerste luitenant A. Leutscher. Deze officier zag al snel in dat een nadering over het open polderland een onmogelijke zaak was. Hij zond een ordonnans naar achteren met het verzoek de hoeve onder artillerievuur te nemen. De ordonnans keerde echter niet terug. Het vuur van enkele aangetrokken zware mitrailleurs hielp ook al niets tegen de sterk verschanste vijand. De luitenant vond toen dat langer wachten niet verantwoord was en wilde trachten de boerderij bij verrassing te nemen. Het huis lag aan de oostzijde van de Molentocht, een zeer brede sloot die vanaf de noordkant van Ypenburg naar de Vliet bij Rijswijk liep. Hiervan besloot hij gebruik te maken. Onder gezichtsdekking van een dun elzenhaagje stak hij met zijn mannen, met behulp van een kano, een oude boerenkar en enkele planken, de vaart over. Diep weggedoken langs de oostelijke oever bereikten ze kruipend de hoeve tot op een afstand van
slechts vijfentwintig meter. Op dat punt aangekomen sprong de luitenant op en stormde naar voren,
op de voet gevolgd door zijn mensen. Ogenblikkelijk sloeg een verschrikkelijk vuur in de aanvallende soldaten. Kennelijk hadden de Duitsers de opzet toch ontdekt. Luitenant Leutscher sneuvelde aan het hoofd van zijn troep. Ook anderen vielen getroffen neer, er ontstond verwarring en men rende terug naar de Molentocht. De dapper uitgevoerde stormloop was daarmee mislukt.
Bron: E.H. Brongers, De slag om de residentie, Soesterberg 1968/2004, pp. 9-10, 135-146 en 185-191
Jan van der Wouden is samen met nog achtentwintig kameraden begraven op de Oosterbegraafplaats in Voorburg, waar op het monument aldaar de namen van vier grenadiers worden genoemd, waaronder die van Jan van der Wouden en reserve 1e luitenant Abraham Leutscher.
Straatnaam: Van der Woudendijk.
Beschrijving Jan van der Wouden, 1918-1940, dienstplichtig grenadier in het Nederlandse leger, sneuvelde op 10 mei 1940 bij de verdediging van het vliegveld Ypenburg tegen de aanval van de Duitsers. Hij diende als chauffeur en vond de dood toen hij een auto met munitie naar de Nederlandse stellingen bracht. Voor zijn moed kreeg hij postuum het Bronzen Kruis.
De straatnaam werd in 1999 vastgesteld door de gemeente Rijswijk.
Buurt Waterbuurt Vaststelling 1999
Onderscheiding
– Het ‘OORLOGSHERINNERINGSKRUIS MET DE GESP NEDERLAND MEI 1940’, postuum toegekend.
– Het ‘BRONZEN KRUIS’, postuum toegekend.
Bronnen
- St. Herdenking Militair Erehof ‘s-Gravenhage.
- Schoonhovensche Courant van resp. 20 mei 1940 en 5 juni 1940 via Hans Korevaar.
- Ministerie van Defensie.
- De Slag om Ypenburg, mei 1940, E.H. Brongers (Den Haag Media Groep).
- Nationaal Archief.
- Oorlogsgravenstichting.
- Open Archieven.
- Haags Gemeentearchief.
- Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940, J.W. de Leeuw (ASPEKT). Müller, E. (2016). 1940-2016.
- Het Bronzen Kruis. Voor moedige en beleidvolle daden. Ridderkerk, Nederland: Studiekring Ridderorden en Onderscheidingen.