Gevallen voor het Vaderland. “Grenadiers Vooraan!”
Leeftijd: 30.
Geboortedatum: 06 februari 1910.
Geboorteplaats: Gennep.
Adres: Spoorstraat 154 te Gennep.
Beroep: Administrateur.
Ingelijfd bij: 2 Regiment Infanterie.
Onderdeel: Staf, 3 Bataljon, Regiment Grenadiers.
Rang: Reserve-eerste luitenant der Grenadiers.
Functie: Luitenant-adjudant van de bataljonscommandant.
Datum en locatie van sneuvelen: 10 mei 1940, Ypenburg-Hoofdgebouw (gewond)–Op dezelfde dag, Antoniushove ziekenhuis te Voorburg (aan zijn bekomen krijgsverwondingen overleden).
Wijze van sneuvelen: BRONZEN KRUIS; “Heeft zich door moedig optreden tegenover den vijand onderscheiden bij de verdediging van den commandopost van den Bataljonscommandant op het vliegveld Ypenburg op 10 mei 1940; is daarbij gesneuveld”, (K.B. no. 2 van 6 mei 1946, 1591).
Het gevecht om de commandopost van het bataljon; de BC Maj E.C.F. ten Haaf meldt hoe de Duitsers onder dekking van Nederlandse krijgsgevangenen het gebouw aanvallen en handgranaten in het sousterrein werpen. Luitenant Stiemens ging polshoogte nemen en sneuvelde, door een handgranaatscherf in zijn hoofd, op het voorplein.
Op 23 mei werd een Duitse 1e luitenant gemachtigd een blauwe Opel Olympia met kenteken P25915 af te slepen van Ypenburg. Deze auto, zo staat in de machtiging te lezen, bleek van Hans te zijn. Hans is zeker na 6 mei met deze auto naar Ypenburg gereden.
Locatie laatste rustplaats: Begraafplaats St. Augustinusstichting te Gennep. Op 13 mei 1940 Oosterbegraafplaats te Voorburg begraven. O 13 juli 1940 op de familiebegraafplaats Landgoed Stiemens te Gennep herbegraven.
In eerste instantie werd Stiemens in een noodgraf bij Ypenburg begraven, maar in juli liet de familie het stoffelijk overschot overbrengen naar Gennep. Daar was voor Stiemens geen graf gereserveerd op de katholieke begraafplaats, maar bij het sanatorium waar hij werkte en zijn vader geneesheer-directeur was. Op zaterdag 13 juli 1940 vond de bijzetting plaats. De familie had deze plaats gekozen omdat de plek hun zoon dierbaar was. Het was de bedoeling hem hier hulde te brengen door het bouwen van een gedachtenishuisje. Een huisje met bloemen versierd, waarin alleen zijn vrouw en moeder toegang zouden hebben. Bij de herbegrafenis waren vele belangstellenden aanwezig. Verschillende sprekers roemden de inzet van Hans in zijn laatste uren. Zo sprak de bataljonscommandant als een vriend over hem. Namens de gemeente voerde wethouder Steinmann het woord en betuigde zijn deelneming. Er was ook een Duitse officier aanwezig die namens de Duitse weermacht eer wilde betonen aan deze ‘dapperen tegenstander’. Bij het graf werd een met de Duitse kleuren versierde krans neergelegd. Bij het neerlaten van de kist werd een begrafenismars gespeeld. Er werden, naast de krans van de Duitse weermacht, talloze kransen geplaatst waaruit bleek hoezeer Hans in het volle leven stond en hoe zeer hij geliefd werd.
Op het graf, destijds nog in een redelijk kale omgeving, werd een rode granieten zerk geplaatst met daarop een tekst met losse letters. De tekst luidt als volgt: JOHANNES HENDRIK STIEMENS/RES. 1 STE LUIT. ADJ./3 DE BAT. REGIMENT GRENADIERS/ADMINISTRATEUR SANATORIUM ZONLICHTHEIDE/ GEBOREN TE GENNEP 6 FEBRUARI 1910/GEVALLEN OP HET VLIEGVELD YPENBURG 10 MEI 1940/EEN OPEN OOG/EEN WARM HART/EN GOEDE WIL.
Een ster en een halvemaan zijn ook nog op de zerk te vinden. Bovenaan is een ronde holte in de steen opgenomen als drinkbakje voor de vogels. Bij een bezoek aan het graf nam de moeder van Hans altijd een fles water mee om deze holte te vullen met water.
In het najaar van 1944 woonden de ouders van Hans met familie en patiënten noodgedwongen in de kelders van Zonlichtheide. In december 1944 werden ze geëvacueerd naar Winterswijk. Van het dagelijks leven heeft Hans’ moeder een dagboek bijgehouden.
Het sanatorium Maria-Oord was bij de bevrijding zo zwaar beschadigd dat er na de oorlog alleen een puinhoop te vinden was. Het sanatorium werd niet meer herbouwd. Wel werd een nieuw sanatorium gebouwd in de buurt van Rosmalen. Zonlichtheide werd in 1947 pas weer geopend, maar zou na het overlijden van dokter Stiemens gesloten worden. In 1957 trok de Augustinusstichting in de gebouwen en zette het gebruik van de gebouwen en de Zonnehuizen voort.
Overig: Gehuwd met Helena Anna Else Werner. Zoon van Hendrik Stiemens en Maria Magdalena Hopman.
Onderscheiding
- Het ‘OORLOGSHERINNERINGSKRUIS MET DE GESP NEDERLAND MEI 1940’, postuum toegekend.
- Het ‘BRONZEN KRUIS’, postuum toegekend.
Monumenten
- Schaarsbergen, ‘Monument voor Grenadiers en Jagers’.
- Den Haag, ‘Erelijst van Gevallenen 1940-1945’.
- Rijswijk, ‘Grafmonument Oud-Rijswijk’.
Bronnen
- Ministerie van Defensie.
- Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940, J.W. de Leeuw (ASPEKT).
- Nationaal Archief.
- Oorlogsgravenstichting.
- Nationaal Archief.
- Open Archieven.
- Müller, E. (2016). 1940-2016, Het Bronzen Kruis. Voor moedige en beleidvolle daden. Ridderkerk, Nederland: Studiekring Ridderorden en Onderscheidingen.
- https://www.dodenakkers.nl/artikelen-overzicht/oorlog/grafmonumenten/het-oorlogsgraf-van-hans-stiemens.html