Gevallen voor het Vaderland. “Allez Chasse!”
Leeftijd: 23.
Geboortedatum: 27 september 1916.
Geboorteplaats: Utrecht.
Adres: Schroeder van der Kolkstraat 3 te Utrecht.
Beroep: zonder beroep.
Onderdeel: 2 Compagnie, 2 Bataljon, 24 Regiment Infanterie (dubbelregiment Jagers).
Rang: Gewoon dienstplichtig sergeant.
Datum en locatie van sneuvelen: 13 mei 1940, Achterberg/Dolderen, omgeving.
Wijze van sneuvelen: Gevallen tijdens de tegenaanval van 29 RI, die onder zwaar artillerievuur vastliep in een ontmoetingsgevecht met de Standarte “Der Fuhrer”. De compagnie bevond zich Noord van Dolderen aan de Weteringsteeg. Hier naderden Duitsers, die voorgaven zich over te geven maar direct daarop het vuur openden. Hierbij zijn ettelijke Nederlandse militairen gedood. Mogelijk hoorde Herman Heck hierbij. Zijn lijk werd op 17 mei 1940 op last van de Duitsers vanuit dit gebied aangevoerd.
Kippenloop
Luitenant Noorbergen en zijn mannen van het 2e Bataljon 24 Regiment Infanterie (Jagers) hadden net een moeizame nachtelijke verplaatsing achter de rug van Amerongen naar de noordzijde van het dorp Achterberg bij de Grebbeberg/Rhenen. Eerst werd er brood gegeten en dan voorwaarts! Op 12 mei 1940 had de eenheid opdracht gekregen voor een tegenstoot om de vijand te verdrijven tot aan Kruiponder aan de Grift en dat gingen ze in vroege ochtend van de 13e mei uitvoeren. De luitenant liet eerst sergeant Heck bij zich komen en deze kreeg de opdracht vooruit te gaan om te verkennen en indien de vijand gesignaleerd zou worden dit kenbaar te maken met tekens met de arm. De sergeant camoufleerde zijn helm en ging met zijn mannen voorwaarts behoedzaam en gedekt door een droge sloot tot het kruispunt Weteringsesteeg/Friesesteeg, daar de Friesesteeg volgend tot de Maatsteeg. Hij naderde nu de open vlakte tussen de Maatsteeg en de Grift, er was een lichte hoogte de “Golfbreker” genaamd. Achter zich zag hij op een paar honderd meter afstand zijn eenheid onder leiding van Luitenant Noorbergen volgen. Sergeant Heck en zijn mannen staken in looppas de Maatsteeg over en renden naar de beschutting van een eenzame boerderij.
Daar trokken ze omzichtig omheen en liepen een pad op naar de Grift, ze passeerden een kippenloop toen de hel losbarstte. Mitrailleur vuur, artillerievuur en ook nog mortiervuur van eigen troepen.
Sergeant Heck en zijn mannen werden onmiddellijk getroffen en vielen tegen het gaas van de kippenloop. Achter zich ontspon zich een vuurgevecht tussen Nederlandse en Duitse tevens oprukkende troepen. De Nederlanders moesten na een hevig vuurgevecht terugtrekken en konden niet alle gewonden en gesneuvelden meenemen….
De Duitsers troffen op 16 mei 1940 bij een boerderij een aantal gesneuvelden aan, een Duitse militair maakte hier een foto van.
Bij het onderzoek naar de locatie van de foto en de identiteit van de gesneuvelden leverde een analyse al snel wat bruikbare feiten op; de man op de voorgrond was sergeant; in de verte was een zgn. geriefbosje zichtbaar en aan de horizon een stuwwal.
Met hulp van velen en veldonderzoeken bleek dat deze foto gemaakt was in Achterberg aan de Maatsteeg, en na deductie van de gesneuvelde sergeanten in mei 1940 bleek er maar 1 kandidaat over te blijven die in zo een configuratie was gesneuveld. De stuwwal werd gedefinieerd als zijnde in de omgeving Wageningen/Arnhem. De huidige eigenaar van de boerderij herkende de locatie van de kippenloop, het geriefbosje (nog steeds aanwezig) en de braak liggende akker rechts van de gesneuvelden, deze akker was een liefhebberij van zijn Opa die er telkens een ander gewas op liet groeien.
Op de voorgrond ligt sergeant Heck, en op de achtergrond de soldaten van Straten en van Baekel.
Met nabestaanden van sergeant Heck is contact opgenomen en een bezoek gebracht, deze hadden nog vele brieven van hem welke geschreven waren aan zijn toenmalige verloofde en diverse oorkondes en foto’s.
De verloofde van sergeant Heck, Frida, was ontroostbaar en heeft altijd gerouwd om zijn dood.
Brief Sergeant Herman Heck 2-II-24RI aan zijn moeder:
Druten Februari 1940
(citaat)
“maar allen zijn uit hun levens gerukt. Ik heb het gevoel dat ik jaren ouder geworden ben. Die vrijdag kwam,zonder dat ik kon protesteren, mijn benoeming af als sectie commandant. Dit wil zeggen dat ik als sergeant het commando krijg over 37 man. Dat is iets wat boven mijn krachten gaat. Ik ben namelijk nooit opgeleid voor sectie commandant. Maar wat zou u ervan zeggen als u hoort dat ik het commando overnam. Voor het vertrek stond ik voor 37 meestal getrouwde kerels en was voor 100% verantwoordelijk voor hun levens, uitrusting, en moreel verval. Ja lieve mensjes, jullie kunt je daar onmogelijk een voorstelling van maken. Daar komt bij hun grote vijandigheid voor het commando van een slechts 22 jarige. Getrouwde mannen met meestal een vrij arm en ruw leven, weggerukt van hun moeizaam leven nu onder commando van een 22 jarige snotneus. Het is belachelijk maar waar”
“5 voor 2” De sergeant rent met zijn groep naar het oosten, met als doel een boerderij. Het is 13 mei 1940 in de middag en zijn eenheid is bezig met een tegenaanval richting Kruiponder bij de Grebbeberg. Rennend langs een kippenhok plotseling mortier en mitrailleur vuur, de mannen vallen getroffen neer langs het hek. De sergeant leeft nog, maar voelt zijn einde naderen. Hij pak zijn notitieboekje wat hij als dagboek gebruikt en begint te schrijven; zijn laatste woorden aan zijn moeder en zijn verloofde met wie hij binnenkort zou trouwen. Hij eindigt met “Ik sterf rustig in Gods hand” 4 dagen later haalt een boer uit Achterberg met zijn paard en wagen de gesneuvelden op bij de boerderij en brengt ze naar de Grebbeberg en wel de begraafplaats. Aldaar worden de gesneuvelden geïdentificeerd, en de persoonlijke spullen verzamelt. Van de sergeant wordt zijn verlovingsring, zijn brieven, zijn kapotte horloge, zijn dagboekje en meer zaken verzamelt in een kartonnen doos. In juni krijgt de familie bericht van het sneuvelen door het Rode Kruis en de persoonlijke spullen kunnen worden opgehaald op het postkantoor. De familie moet zelf zorgdragen voor een kruis of steen boven zijn graf, de broer schrijft daar de tijd op van het overlijden (van het kapotte horloge) en de laatste zin uit het dagboekje….
Locatie laatste rustplaats: Militair ereveld Grebbeberg te Rhenen, vak/rij/nummer 416. Uit het rapport Sellies/Verhoeven (bevat o.m. gegevens omtrent sneuvelen en vindplaats). Op 17 mei 1940 door boeren vanaf de Maatsteeg in Achterberg bij (waarschijnlijk bedoeld de boerderij) Koningskampen overgebracht naar de Grebbeberg en daar begraven.
Militair Ereveld Grebbeberg, rij 4. Op deze foto van links naar rechts de graven van o.a. G.J. Stulen, H.J. Kok, K. Idzerda, J.G. Goijer, P.J. den Biesen, O.B. Koomen, W.A. van Lith, W.T. van Eldijk, J. Visser, S. van Straten, J.M. van Baekel, H. Heck, A. van der Windt, H.C.F. Thielking, A. van den Hof, J. Schuilenburg, P.J. Boddé, G.J. Kappert, D.W. Lankhof, H.J. de Jong en F.J. Rensen.
Militair Ereveld Grebbeberg, rij 4. Op deze foto van links naar rechts de graven van o.a. W.A. van Lith, W.T. van Eldijk, J. Visser, S. van Straten, J.M. van Baekel, H. Heck en A. van der Windt.
Militair Ereveld Grebbeberg, rij 4. Op deze foto van links naar rechts de graven van J.M. van Baekel, H. Heck, A. van der Windt en H.C.F. Thielking (als onbekende soldaat).
Militair Ereveld Grebbeberg, rij 4. Op deze foto van links naar rechts de graven van S. van Straten, J.M. van Baekel, H. Heck, A. van der Windt, H.C.F. Thielking (als onbekende soldaat), A. van den Hof, J. Schuilenburg en P.J. Boddé.
Militair Ereveld Grebbeberg, rij 4. Op deze foto van links naar rechts de graven van J. Visser, S. van Straten, J.M. van Baekel, H. Heck, A. van der Windt, H.C.F. Thielking (als onbekende soldaat) en A. van den Hof. (1940).
Militair Ereveld Grebbeberg, rij 4. Op deze foto van links naar rechts de graven van H. Heck, A. van der Windt en H.C.F. Thielking.
Overig: Ongehuwd. Zoon van Otto August Heck en Allegonda Wilhelmina Maria Antonia Holland.
Onderscheiding
- Het ‘OORLOGSHERINNERINGSKRUIS MET DE GESP NEDERLAND MEI 1940’, postuum toegekend.
Monumenten
- Schaarsbergen, ‘Monument voor Grenadiers en Jagers’.
- Rhenen, ‘Militair Ereveld Grebbeberg’.
- Den Haag, ‘Erelijst 1940-1945’.
Bronnen
- Nationaal Archief.
- Ministerie van Defensie.
- Nationaal Archief.
- Oorlogsgravenstichting.
- Nederlandse gesneuvelden in de meidagen 1940, J.W. de Leeuw (ASPEKT).
- Open Archieven.
- Grebbeberg.nl.
- Rapport van begravingen van sgt Sellies (Bijlage 81).
- De strijd op Nederlands grondgebied tijdens WO II. Hoofddeel III/Deel 3: De operatiën van het veldleger en het oostfront van de vesting Holland Mei 1940 pag. 429.
- Nalatenschap van de Kpl.M.Poortman van 1-II-19 RI.